Innovaties uit verschillende creatieve perspectieven in het thema Mobiliteit:

Slimme luier

Incontinentieproblemen hebben zowel een fysieke als mentale invloed op mensen. Daarnaast is het zorgen voor mensen met incontinentieproblemen veeleisend en dus een zware belasting voor de zorginstellingen. De ‘slimme luier’ van Abena Nova vermindert deze zorglasten en maakt continentiezorg op maat mogelijk. De sensortechnologie in de luier meet de vochtinhoud tot op de millimeter en speelt dit door aan een app die gekoppeld is aan de sensor. Verzorgers kunnen dan op hun telefoon aflezen hoe vol een luier is en of deze wellicht vervangen moet worden. Op deze manier worden onnodige (nacht)verschoningen en lekkages voorkomen. Abena Nova verbetert met deze technologie de kwaliteit van leven van mensen in zorginstellingen en vermindert de werkdruk van zorgmedewerkers.

BikeScout waarschuwt

Het is iets wat veel automobilisten wel eens meemaken: een fietser die ’s avonds ineens opduikt uit het donker. Hierdoor gebeuren er vaak ongelukken, vooral op onoverzichtelijke kruispunten. Levensgevaarlijk, vond bouwbedrijf Heijmans. Zowel voor de fietser als voor de bestuurder. Daarom bedachten zij BikeScout. Dit systeem monitort continu of er fietsers, brommers of e-bikes aankomen, tot wel 50 meter van te voren. Hierbij wordt niet alleen de aanwezigheid gedetecteerd, maar kan het systeem ook de snelheid van de verkeersdeelnemers meten. In het wegdek van het kruispunt zitten led-waarschuwingslichten waarmee de automobilist wordt gewaarschuwd als een fietser of brommer het kruispunt nadert. Op deze manier kunnen ongelukken voorkomen worden. Het systeem is al in gebruik genomen op meerdere plekken, zoals op de TU Eindhoven, waar het aantal ongelukken al aanzienlijk minder is geworden.

Fietssnelweg

Met de fiets naar het werk: heel veel Nederlanders doen het. Maar door de stad, drukte op de fietspaden of gevaarlijke kruispunten kiest niet iedereen voor de fiets. Met een fietssnelweg worden die problemen verholpen: op een fietssnelweg zijn namelijk, net zoals op een autosnelweg, geen kruisingen en heb je altijd voorrang. Je fietst dus een stuk veiliger en sneller naar je bestemming. De provincie Gelderland heeft onderzocht of mensen door deze snelwegen ook daadwerkelijk de auto thuis laten. Dit onderzoek laat zien dat tijdens de ochtendspits gemiddeld 50 automobilisten besluiten om te gaan fietsen door het bestaan van de fietssnelweg. De elektrische fiets doet het goed op de fietssnelwegen met een aandeel van ongeveer 30%.

Flitscamera loterij

Mensen die te hard rijden worden vaak bestraft met een boete. Toch werkt dit niet altijd. Kevin Richardson bedacht hier een andere aanpak voor: niet straffen als mensen te hard rijden, maar juist belonen als mensen zich netjes aan de snelheid houden. Met dit idee ontwikkelde hij Speed Camera Lottery, een flitspaal die zowel mensen die te hard rijden als mensen die de juiste snelheid rijden registreert. Onder de nummerborden van de mensen die de juiste snelheid hadden, vindt om de zoveel tijd een loterijtrekking plaats waarbij het getrokken nummerbord een deel van het geldbedrag krijgt dat wordt ingeleverd door de mensen die te hard rijden. Op deze manier wordt niet alleen het slechte gedrag bestraft maar ook het goede gedrag gestimuleerd. Dat dit werkt, werd bewezen tijdens een experiment in Zweden. In de straat waar de flitspaal tijdelijk stond was de gemiddelde snelheid eerst 32 km/u , maar tijdens het experiment nam dit met 22% af waardoor het daalde naar 25 km/u.

Verkeersbord plus

Het Eindhovense stadsdeel Strijp S wordt flink verbouwd. Dat betekent veel wegopbrekingen en omleidingen voor weggebruikers en omwonenden. Niet altijd even fijn, vond het lokale ondernemerscollectief. Daarom bedachten zij hoe de informatie positiever gecommuniceerd kon worden.

In samenwerking met de aannemer plaatsen ze onderschriften bij de tijdelijke verkeersborden, zoals: Wat is 400 meter omrijden nou op een mensenleven? Of bij een bord dat aangeeft dat rechts een straat inrijden niet meer is toegestaan: Dan ga je toch gewoon na het viaduct rechtsaf? Ook in Den Haag wordt met de creatieve communicatie geëxperimenteerd bij een omleiding met de woorden: Extra fietstijd 3 min/22 kcal.

De gemeente Eindhoven werd positief verrast door de lokale ondernemers, maar de gemeente Den Haag heeft zelf een test uitgevoerd met het caloriebord. Dergelijk onofficieel verkeersbord doet vooral een beroep op het geweten van de weggebruiker, maar kan niet worden gehandhaafd omdat het verkeersbord geen juridische grondslag of wettelijke basis heeft. Het is vooral een psychologische prikkel voor het gewenste gedrag.

Rustig oversteken

Oudere mensen kunnen schrikken van de plotselinge bellen van de spoorwegovergang. Bij schrik kunnen zij te veel haasten, vallen of juist verstijven. ProRail experimenteerde daarom met een ‘oversteekhulp’, zodat ouderen rustig en veilig kunnen oversteken. De oversteekhulp is een visuele informatiezuil die meer informatie geeft bij de overgang. Bij een groen symbool kan men in alle rust oversteken, maar als er een witte trein zichtbaar is, komt er binnen twee minuten een trein aan en zullen de bellen, lampen en spoorbomen gaan werken. Een voetganger die graag rustig over wilt steken, of bijvoorbeeld slecht ter been is, kan dan besluiten te wachten tot de trein voorbij is. ProRail merkt wel op dat de oversteekhulp alleen een hulpmiddel is, de overweginstallatie (bellen, lichten en spoorbomen) blijven altijd leidend.

Wit asfalt

Lichtgekleurd asfalt op wegen levert een energiebesparing van miljoenen euro’s op. Het witte asfalt heeft hetzelfde effect als het aandoen van je groot licht: je kan opeens een heel stuk verder vooruit kijken. Hierdoor is er tot wel 50% minder verlichting nodig. In tunnels, waar 24 uur per dag licht brandt, is er nog veel meer besparing te behalen. Door te besparen op verlichting kan de CO2 uitstoot en de opwarming van de steden gereduceerd worden. Omdat het lichte asfalt zorgt voor beter zicht, draagt het ook nog eens bij aan de verkeersveiligheid. Weggebruikers zijn beter te zien door anderen en zien ook beter waar ze zelf rijden.

Bovendien wordt het lichtgekleurde asfalt vijf tot tien graden minder warm dan het donkere asfalt, waardoor er ook minder schadelijke stoffen vrij komen én gaat het jaren langer mee dan donker asfalt.

Bespeel mij piano

Op meerdere NS-stations kunnen bezoekers hun medereizigers trakteren op een zelfgekozen muzieknummer dat ze mogen spelen op de openbare vleugels. De NS heeft de piano’s ingezet om de beleving op stations te verbeteren en de gevoelsmatige wachttijd van reizigers te verkleinen. Veel stations misten door verbouwingen gezelligheid en deze piano’s proberen de locaties tijdens de werkzaamheden aantrekkelijker te maken. De NS probeert er op deze manier voor te zorgen dat reistijd door reizigers niet wordt gezien als verloren tijd. De piano versterkt het gevoel dat het station een plek is waar mensen niet alleen aankomen en weggaan, maar ook tijdelijk samenkomen. Het pianospel van medereizigers leidt volgens NS tot een betere sfeer en muziek brengt saamhorigheid onder de reizigers. Daarom worden deze piano’s de laatste tijd op steeds meer stations geplaatst.

Haal het groene licht met FLO

Veel mensen raken gefrustreerd als ze vaak voor een rood stoplicht moeten wachten. Jan-Paul bedacht daar met Springlab een oplossing voor: FLO. FLO is een brede zuil met daarop een scherm die fietsers advies geeft over de fietssnelheid. Een haas betekent dat je iets harder moet gaan fietsen om het groene licht te halen, een schildpad juist wat langzamer en bij een duim fiets je precies de goede snelheid. Zie je de koe, dan heb je pech, want dan moet je wachten voor het rode stoplicht. Op deze manier kun je als fietser vaker het groene licht halen en wordt gehoopt dat mensen uiteindelijk minder vaak door rood gaan fietsen. Nu fietst nog 10%  van de fietsers door rood.

De eerste FLO paal werd neergezet in Utrecht, maar inmiddels staat er ook een in Eindhoven en Antwerpen. Springlab en de Gemeente Utrecht hebben besloten om te onderzoeken hoe fietsen nog leuker gemaakt kan worden en of het mogelijk is om FLO beter te laten aansluiten op verkeerslichten die inspelen op het aanbod van al het verkeer. Want alleen dan kan het interessant zijn om FLO op nog meer locaties te plaatsen.

Mobiele Dijken

Nederland ligt voor een deel onder de waterspiegel en wordt hiertegen beschermd met dijken. Vanuit historie en ook met oog op de toekomst is er urgentie om snel te kunnen handelen als een dijk dreigt te gaan breken. Een mobiele dijk is een tijdelijke waterkering in de vorm van een ‘waterzak’ die uit verschillende modules bestaat en snel geplaatst kan worden. De innovatie pilot van Rijkswaterstaat leidde tot een stabiel waterpeil in de Maas. De innovatie is inmiddels vaker in de praktijk getest.